ستارههای سینما و تئاتر که خاموش شدند
در سال جاری میلادی چهرههایی همچون «برناردو برتولوچی» و «میلوش فورمن» تا «نیل سایمون» نمایشنامهنویس شهیر آمریکایی از دنیا رفتند.
در ادامه نگاهی داریم به چهرههای درگذشته سینما و تئاتر جهان در سال ۲۰۱۸.
میلوش فورمن
«میلوش فورمن» کارگردان بزرگ سینمای جهان ۱۳ آوریل ۲۰۱۸ در سن ۸۶ سالگی درگذشت. او را که متولد هجدهم فوریه ۱۹۳۲ در چکواسلواکی سابق بود میتوان سرشناسترین چهره سینمایی جمهوری چک نامید که دوبار موفق به کسب جایزه اسکار بهترین کارگردانی شد. اولین موفقیت چشمگیر او در سال ۱۹۷۵ رقم خورد؛ زمانیکه با اقتباس از رمان «کن کیسی»، فیلم «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» با بازی «جک نیکلسون» را ساخت و توانست با این فیلم پنج جایزهی اسکار، از جمله بهترین کارگردانی را بهدست آورد. «آمادئوس» (۱۹۸۴) دیگر شاهکار «فورمن» است که هشت جایزه اسکار از جمله بهترین کارگردانی را برای او بههمراه آورد. «فورمن» در طول دوران فعالیت سینمایی خود ۱۸ فیلم بلند ساخته است و از جمله دیگر ساختههای او میتوان به ««مردم علیه لری فلینت»، «اشباح مونیخ»، «رگتایم»، «والمونت» و «پیتر سیاه» اشاره کرد. آخرین ساخته او با عنوان «محبوب» در سال ۲۰۱۱ اکران شد.
برناردو برتولوچی
«برناردو برتولوچی» از بزرگترین کارگردان سینمای جهان و از کارگردانان نئورئالیست ایتالیا بهشمار میرود که با ورود به سینما در چند فیلم دستیار کارگردانان سرشناس ایتالیا، ازجمله «پازولینی» بود. «برتولوچی» برای فیلمهای «آخرین تانگو در پاریس» و «آخرین امپراتور» کاندیدای جایزه اسکار شد. این چهره تاثیرگذار سینما در تاریخ ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ در سن ۷۷ سالگی چشم از جهان فروبست. او در سال ۱۹۸۷ با فیلم «آخرین امپراتور» برنده ۹ جایزه اسکار شد و جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را دریافت کرد.
«برتولوچی» که دو بار در سالهای ۱۹۹۶ و ۱۹۸۱ نامزد نخل طلای کن بود، با فیلم «آخرین امپراتور» جایزه بهترین فیلم خارجی سزار فرانسه و جایزه ویژه هیات داوران جوایز فیلم اروپا را گرفت و در سال ۱۹۹۷ یوزپلنگ افتخاری لوکارنو و در سال ۲۰۰۷ شیر طلای افتخاری ونیز را کسب کرد. «پیش از انقلاب» (۱۹۶۴)، «جاده نفت» (۱۹۶۵)، «عشق و خشم» (۱۹۶۹)، «دنبالهرو» (۱۹۷۰)، «۱۹۰۰» (۱۹۷۶)، «ماه» (۱۹۷۹)، «آسمان سرپناه» (۱۹۹۰)، «بودای کوچک» (۱۹۹۳)، «زیبایی ربودهشده» (۱۹۹۶)، «محصور» (۱۹۹۸)، یک اپیزود از فیلم «دقایق مرده: ویولونسل» (۲۰۰۲) و «رویابینها» (۲۰۰۳) از دیگر آثار «برناردو برتولوچی» محسوب میشوند.
ویلیام گلدمن
«ویلیام گُلدمن» رماننویس و فیلمنامهنویس برنده دو جایزه اسکار نیز از مهمترین چهرههای ادبی درگذشته در سال ۲۰۱۸ است که در تاریخ ۱۶ نوامبر در سن ۸۷ سالگی چشم از جهان فروبست. این نویسنده آمریکایی بیشتر برای نگارش فیلمنامههای «بوچ کسیدی و ساندنس کید»، «همه مردان رئیسجمهور» و «عروس شاهزاده» شناخته شده است و یکی از چهرههای کلیدی موج نو سینمای هالیوود (هالیوود نو) بود که با مجموعهای از چندین فیلم شاخص، انقلابی در صنعت سینمای آمریکا ایجاد کردند. او که متولد سال ۱۹۳۱ در شهر شیکاگو است به صورت متناوب رمان و فیلمنامه مینوشت و در سال ۱۹۶۹ فیلمنامه «بوچ کسیدی و ساندنس کید» را به عنوان اولین فیلمنامه اصلی (اوریجینال) نوشت که با بازی «پل نیومن» همراه شد و اولین جایزه اسکار بهترین فیملنامه اصلی را برایش به ارمغان آورد. او دومین جایزه اسکار خود را هم در سال ۱۹۷۷ برای فیلم «همه مردان رئیسجمهور» در شاخه بهترین فیلمنامه اقتباسی کسب کرد. کتاب «ماجراهایی در تجارت سینما» درباره سینمای دهه ۱۹۷۰ هالیوود و همچنین دو کتاب خاطرات با عنوانهای «هایپ اند گلوری» و «من چه دروغی گفتم؟» از دیگر آثار «ویلیام گُلدمن» هستند.
سریدیوی
«سریدیوی کاپور» سوپراستار ۵۴ ساله بالیوودی در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۱۸ بر اثر از دست دادن هوشیاری در وان حمام هتل محل اقامتش و غرق شدن از دنیا رفت. او که بازی در فیلمهای کلاسیک بالیوودی چون «آقای هند»، «مهتاب» و «حیلهگر» را در کارنامه سینماییاش دارد از معدود سوپراستارهای هالیوودی است که فیلمهایش بدون حضور نقش اصلی قهرمان مرد هم قابلیت فروش بسیار زیادی در گیشه داشت. «سریدیوی» پس از چند دهه حضور درخشان در بالیوود در سال ۱۹۹۷ پس از اکران فیلمش با عنوان «جدایی» تصمیم گرفت برای مدتی از سینما فاصله بگیرد و دوباره در سال ۲۰۱۲ با فیلم «اینگلیش وینگیلیش» به سینما بازگشت و در سال ۲۰۱۳ با دریافت نشان افتخاری از سوی دولت هند مورد تقدیر قرار گرفت.
استن لی
«استن لی» نویسنده مجموعه کتابهای مصور مارول که با خلق شخصیتهایی چون «مرد عنکبوتی»، «مرد آهنی»، «مردان ایکس» و «چهار شگفتانگیز» به سینمای ابرقهرمانی جان بخشید، ۱۲ نوامبر امسال در ۹۵ سالگی درگذشت. او با همکاری چند هنرمند دیگر از جمله «جک کربی» و «استیو دیتکو» شخصیتهای کمیک زیادی را با عنوان مجموعه کتابهای مصور مارول خلق کردند که از آن جمله میتوان به «مرد عنکبوتی»، «هالک»، «مردان ایکس»، «ثور»، «بلک پنتر»، «کاپیتان آمریکا» و «انتقامجویان» اشاره کرد که همه این داستانها در سینما مورد اقتباس قرار گرفت و فیلمهای موفق و پرفروشی بر اساس آنها ساخته شد. گرچه «استن لی» در سال ۱۹۷۲ و پس از تغییرات مدیریتی، کمپانی مارول را ترک کرد اما تا آخر عمر به عنوان رئیس بازنشسته این کمپانی شناخته میشد و در بسیاری از فیلمهایی که بر اساس رمانهای مصور مارول ساخته میشد، در نقشهای کوتاهی مقابل دوربین میرفت.
نوشته ستارههای سینما و تئاتر که خاموش شدند اولین بار در نقد فارسی. پدیدار شد.