بیوگرافی
پرکارترین بازیگران زن ایرانی فعال
یکی از سوالات رایج و کنجکاویبرانگیز بسیاری از تماشاگران و مخاطبانی که صنعت سینما و تلویزیون ایران را دنبال میکنند این است که پرکارترین بازیگران ایرانی کدامند. بازیگرانی که آثار بیشتری را در کارنامه خود ثبت کردهاند. جالب است که نتیجه بررسی و آمارها بعضی از بازیگرانی را به عنوان پرکارترین معرفی میکنند که شاید کمتر تماشاگری انتظارش را داشته باشد.
لازم است ذکر کنیم که با توجه به اینکه برخی از آثار قدیمیتر و مخصوصا تله فیلمها در کارنامهی بازیگران دقیق ثبت نشده، تعداد آثار بهشکل حدودی مشخص شدهاند و ممکن است تله فیلمهایی از بازیگران در آمار حساب نشده باشد. اما این شش بازیگر زن همگی در نزدیک به هشتاد اثر مختلف حضور داشتهاند.
حمیده خیرآبادی
تعداد آثار ثبت شده: ۲۲۰
مادر همیشه سینمای ایران. تصویر حمیده خیرآبادی که پیش از انقلاب با نام نادره فعالیت میکرد نه تنها در حافظه تصویری هر تماشاگر سینما یا تلویزیون حضور دارد که اصلا یکی از شناسههای سینمای ایران هم هست.
اولین حضور او در سینما در سال ۱۳۳۲ با فیلم «میهنپرست» رقم خورد. خیرآبادی همچنین از اولین بازیگرانی است که به جریان اصطلاحا موج نو سینمای ایران پیوست و در دهه چهل با کارگردانان مطرحی، چون داریوش مهرجویی، مسعود کیمیایی و علی حاتمی همکاری کرد. از مهمترین فیلمهایی که او پیش از انقلاب در آنها بازی کرده میتوان به «طوقی» علی حاتمی، «رضا موتوری» مسعود کیمیایی اشاره کرد.
حمیده خیرآبادی با آن چهره مهربان و لحن خیرخواهانهاش شماری از جذابترین مادران سینمای بعد از انقلاب را هم تصویر کرده که شاید مهمترینشان در فیلم «اجاره نشین ها» باشد. نکته حضور خیرآبادی در فیلمها و سریالها یا تله فیلمهای بعد از انقلاب در این است که او شمایلی تکرارشونده از مادر دلسوز و مهربان میسازد، اما این اصلا به معنای اجرای کلیشهای یا تکراری نیست.
حضور او در نقشهایی مشابه، با اداها و اکتهایی که صمیمانه و باز هم تکرارشونده هستند، یک شمایل در یاد ماندنی میسازد و این همان چیزی است که حمیده خیرآبادی را جاودانه میکند. بیراه نیست که به او لقب مادر سینمای ایران را دادهاند.
بهنوش بختیاری
تعداد آثار ثبت شده: ۹۷
بهنوش بختیاری در روزهای جوانی خود با حضور در سریالهای تلویزیونی به شهرت و محبوبیتی غیرمنتظره رسید.
هرچند بختیاری کار خود را در سینما و تلویزیون از نیمه دهه هفتاد با «پشت دیوار شب» و «هوای تازه» آغاز کرد، اما یکی از اولین زنانی بود که با صورت عملکرده در تلویزیون حضور بههم رساند و به این واسطه تبدیل شد به بهنوش بختیاری ستاره. او در اولین نقشآفرینیهای خود در ابتدای دهه هشتاد، عموما نقش دخترانی لاکچری، زیبارو با کلی عاشق پیشه را به اجرا درمیآورد که قطعا در محبوبیت امروزش بیتاثیر نبودند.
یکی از این کاراکترها که بسیار محبوب شد در سریال «خانه به دوش» رضا عطاران به نمایش درآمد. او در آن سریال نقش ژینوس دختری مرفه را بازی میکرد که خصیصه بارزش این بود که دماغش را چندین بار عمل کرده بود. بختیاری بارها نقشهایی این چنینی را بازی کرد و بعدتر با حضور در سریالهای «شبهای برره» و «جایزه بزرگ» مهران مدیری نام خود را بیش از پیش مطرح کرد.
در سالهای اخیر هرچند محبوبیت او بیشتر منوط به فضای مجازی و شبکههای اجتماعی است و در تبلیغات مجازی حضور بسیار پررنگی دارد، اما در نقشآفرینیهای سینمایی خود سعی کرده کمی متفاوت ظاهر شود و نقشهایی را بپذیرد که تماشاگر را سورپرایز کند. مهمترین حضور اینچنینی او در فیلم «من» است که نقش یک خانم جلسهای را بازی میکند.
گوهر خیراندیش
تعداد آثار ثبت شده: ۹۳
گوهر خیراندیش متولد سال ۱۳۳۳ شیراز، کار خود را به عنوان بازیگر از دبیرستان شروع کرد و در ادامه خیلی زود حضور حرفهای در سینما، تلویزیون و تئاتر را تجربه کرد. ضمن اینکه او از معدود بازیگران زن همدوره خودش است که حرفه بازیگری را بهشکل آکادمیک فرا گرفت و از دانشکده هنرهای زیبا فارغالتحصیل شد.
او فعالیتهای دانشگاهی خود را ادامه داد و هم اکنون هم یکی از استادان کانون سینماگران جوان است. جالب است بدانید خیراندیش در همین راستا سابقه برگزاری کارگاه آموزشی در چند دانشگاه آمریکایی را هم دارد.
خیراندیش با فیلم «روزهای انتظار» فعالیت سینمایی خود را آغاز کرد و میتوان فیلم «بانو» را سکوی پرتابش دانست. خیراندیش از جمله بازیگرانی است که هرچند در تلویزیون هم فعالیت زیادی داشته، اما همیشه نقشهایی خوب و قابل اعتنا را پذیرفته. او از معدود بازیگران تلویزیونی است که بارها گفته کیفیت اثر و خصوصا خود نقش در انتخابهایش بیشتر از مسائل مالی اهمیت دارند. حضور اخیر او در «هیولا» مهران مدیری هم بسیار بامزه از آب درآمده بود.
مریم بوبانی
تعداد آثار ثبت شده: ۹۰
مریم بوبانی متولد سال ۱۳۳۲، دوره دو ساله بازیگری را در کلاسهای آزاد امین تارخ حوالی سال ۱۳۷۴ گذراند و دو سال بعدش با بازی در «مهر مادری» به کارگردانی کمال تبریزی در نقشی فرعی پا به سینما گذاشت. خودش دراین باره میگوید: «من از بچگی به بازیگری علاقهمند بودم. موثرترین کسی که باعث شد عاشق این حرفه شوم، مادربزرگم بود که در بچگی ما را به تئاتر و سینما میبرد و من از همان زمان در ذهنم طراحی میکردم که روزی بازیگر خواهم شد.»
«نیمه پنهان»، «زندان زنان»، «زیر پوست شهر»، «سگ کشی»، «بودن یا نبودن» و «عشق + ۲» را میتوان از جمله مهمترین فیلمهای سینمایی او دانست هرچند که بوبانی بیش از هرچیز بهواسطه حضور در تلویزیون و سریالهای صدا و سیما بهخاطر آورده میشود و عموما هم نقش زنان یا مادرانی از طبقه محروم جامعه را ایفا میکند.
شقایق فراهانی
تعداد آثار ثبت شده: ۸۴
شقایق فراهانی، فرزند بهزاد فراهانی و خواهر گلشیفته فراهانی است. شقایق فراهانی مدتی از کودکی خود را در فرانسه گذراند و بعد از آن، با وقوع انقلاب اسلامی، به ایران بازگشت و بار در دوران جنگ ایران و عراق، به مدت یک سال در استرالیا زندگی کرد و بعد از آن برای دورهی دبیرستان به آمریکا رفت و زمانی که جنگ تمام شد، به ایران بازگشت.
اولین باری که شقایق فراهانی جلوی دوربین رفت، در سال ۱۳۷۲ با یک سریال تلویزیونی به نام «حباب» بود. «لیلا» داریوش مهرجویی هم اولین فیلم سینمایی شقایق فراهانی بود. فیلمهای «چتری برای دو نفر»، «پروانهای در باد»، «محاکمه در خیابان» و سریال «کلاه پهلوی» را میتوان مهمترین آثار کارنامه این بازیگر دانست.
ثریا قاسمی
تعداد آثار ثبت شده: ۷۸
ثریا قاسمی، دختر حمیده خیرآبادی در اوایل دهه ۱۳۴۰ با گویندگی رادیو کار حرفهای خود را شروع کرد و سپس به تئاتر رو آورد.
او در یکی از اولین حضورهای خود جلوی دوربین در سریال «پیوند» به ایفای نقش پرداخت. اما اولین تصویری که سینما از قاسمی به ثبت رسانده، بیاغراق یکی از ماندگارترین نقشآفرینیهای اوست؛ قاسمی با ایفای یکی از نقشهای اصلی «آرامش در حضور دیگران» وارد عرصه جدی سینما شد و آنقدر قدرتمند اجرای خوبی داشت که پس از گذشت این همه سال ـ همچون عزت الله انتظامی ـ کماکان با اولین فیلم بلندش به یاد آورده میشود.
فیلم اول ناصر تقوایی علاوه بر این که در جریان سینمای تجاری ایران تجربه نامتعارفی بود، تصویر بسیار متفاوتی از شخصیت زن به نمایش گذاشت. اهمیت این موضوع از آن روست که در فیلمهای «قیصر» و «گاو» زن نقش چندانی نداشت و شاید بتوان ثریا قاسمی را پس از تاجی احمدی «خشت و آینه» دومین زنی دانست که در نقشی تأثیرگذار، عمیق و ماندگار درخشید.