چرا بازیگران اصلی فیلمها، تیغه داغی را روی زخم هایشان فشار میدهند؟
به نقل از سایِنس اِی بی سی، سوزاندن زخم (cauterization) ، راهی سریع برای بستن زخم و جلوگیری از خونریزی آن است. این روش خطرناک است، زیرا سوزاندن، بیشتر به بافتها آسیب میرساند و میتواند خطر عفونت را افزایش دهد.
صحنهای در فیلم حماسی دلاور (Brave heart) در سال ۱۹۹۵ وجود دارد که پدر بهترین دوست ویلیام والاس ، شخصیتی که بازیگر اسکاتلندی، جیمز کاسمو آن را بازی میکند، توسط یکی از سربازان دشمن، چاقو خورده است. پس از پایان درگیری، اطرافیان او از جمله پسرش، دور او جمع میشوند تا زخم چاقوی او را معالجه کنند.
صحنه ذکر شده حدود یک ساعت از ابتدای فیلم میگذرد، جایی که افراد با فشار دادن تیغه داغ بر روی زخم مرد او را معالجه میکنند. کاری که آنها در واقع انجام میدهند این است که نوک داغ نیزه را روی زخم روی بدن مرد بچسبانند. مرد از درد گریه میکند، اما بعد از چند ثانیه، خوب به نظر میرسد، گویی زخم دیگر او را آزار نمیدهد!
اگر به آن فکر کنید، بسیاری از فیلمهای اکشن وجود دارد که در آنها افراد، وسیلههایی داغ، مانند چاقو، تیغه، خنجر و … را به عنوان نوعی کمک اولیه به زخم میچسبانند. در فیلمهای مدرن نیز ممکن است دیده باشید که مردم با استفاده از چیزی گرم و فلزی گلولههای مستقر در بدن خود را استخراج میکنند.
سوال این است که چرا افراد چنین کاری میکنند؟ چرا آنها فلز داغ قرمز را در قسمتی از بدن که از قبل آسیب دیده است میچسبانند؟ آیا در مورد این عمل به ظاهر عجیب و غریب توضیحی علمی وجود دارد؟ آیا قرار است فایدهای داشته باشد و به شخصی که از آن ناحیه آسیب دیده، کمک کند یا اینکه فقط یکی از مواردی است که فیلمها به صورت خیالی آن را بیان میکنند؟
همانطور که به نظر میرسد، چسباندن یک جسم فلزی داغ در داخل یا نزدیک زخم روی گوشت انسان کاملاً عاری از منطق و دلیل نیست، علی رغم اینکه برای علاقهمندان به فیلم خلاف این است. در حقیقت دو دلیل وجود دارد که چرا فرهنگ عامه به این نوع کمکهای اولیه خام متکی است، وقتی که شخصیت فیلم دسترسی فوری به خدمات درمانی مناسب ندارد.
دو دلیل احتمالی وجود دارد که چرا فیلمها این نوع کمکهای اولیه ابتدایی را برای زخم نشان میدهند. بیایید نگاهی به آنها بیندازیم.
استریل کردن
یک جسم یا سطح استریل کاملاً عاری از ویروسها و میکروارگانیسمهای زنده است. فرآیندی که یک شی را استریل میکند، استرلیزه کردن نامیده میشود. هنگامی که یک جسم استریل شد، هیچ میکروب زندهای روی آن نیست، بنابراین خطر عفونت را کاهش میدهد.
گرما یکی از سادهترین راهها برای انجام این کار است. گرم کردن یک جسم در دمای فوق العاده بالا، دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد، بیشتر میکروبها را از بین میبرد. هرچه دما بیشتر باشد، احتمال از بین رفتن میکروبهای موجود در آن بیشتر است.
وقتی فلزات داغ میشوند، معمولاً به دمای حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ درجه سانتی گراد میرسند. بسیاری از میکروبها در دمای بالاتر از ۶۰ درجه سانتیگراد از بین میروند، برخی از میکروبهای خفته مانند هاگ باکتری ممکن است به دمای بالاتر نیاز داشته باشند، اما اکثر آنها نمیتوانند در دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد زنده بمانند.
اگر تا به حال در طبیعت بوده اید و هیچ ماده ضدعفونی کننده مانند الکل برای از بین بردن باکتریها ندارید، گرمای ناشی از آتش یا آب جوش ممکن است بهترین راه حل برای شما باشد.
امروزه، ما معمولاً از مواد شیمیایی یا اشعه ماورا بنفش برای استریل کردن سطوح و ابزارها استفاده میکنیم. همچنین ماشینهای خاصی به نام اتوکلاو وجود دارد که میکروبها را با استفاده از بخار از بین میبرد.
سوزاندن
با این حال، دلیل دیگری وجود دارد که در فیلم دلاور و دیگر فیلم ها، نشان میدهد که تیغههای داغ بر روی زخمهای باز فشار میآورند تا خونریزی آنها متوقف شود. یک زخم باز، به ویژه در موارد شلیک گلوله، چاقو زدن یا قطع عضو، باعث از دست رفتن خون زیادی میشود. سیستم داخلی بدن برای جلوگیری از از دست دادن خون – لخته شدن خون – نمیتواند پارگیهای بزرگی را در رگها و رگهای اصلی ایجاد کند. ترکیبی از وجود یک منطقه بزرگ برای لخته شدن و فشار خون بالا در این عروق، لخته شدن خون را قبل از اینکه خیلی دیر شود غیر ممکن میکند.
سوزاندن زخم باز، یک راه میانبر برای جلوگیری از خونریزی و بسته شدن زخم است. هنگامی که گرما، در دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتی گراد به زخم وارد میشود، پروتئینهای موجود در سلولها با یکدیگر ترکیب و تجمع مییابند.
ساختار پروتئینها همان چیزی است که آنها را در آب حل میکند. هنگامی که گرما اعمال میشود، ساختار آنها تغییر میکند. به دلیل تغییر در پیوندهای شیمیایی، در فرآیندی به نام دناتوراسیون، پروتئین را نامحلول میکند. پروتئینهای غیر محلول دناتوره شده با هم جمع میشوند و به طور موثری زخم را میبندند.
این عمل، سوزاندن (cauterization) نامیده میشود. این از کلمه لاتین به معنی سوختن یا علامت زدن با آهن داغ است. این یک عمل پزشکی بسیار رایج در قرون وسطی بود.
در حالی که این استراتژی در جلوگیری از از دست دادن خون موثر است، اما برای بهبود زخم بیمار، روش خوبی نیست. ابتدا با استفاده از فلز داغ بر روی زخم، سوختگیهای شدیدی در گوشت ایجاد میشود. این علاوه بر آسیب قبلی، مانند تلاش برای خاموش کردن آتش با آتش بیشتر است.
دوم، سوختگی به شدت در معرض عفونت است. حتی اگر گرما باعث از بین رفتن باکتریهای روی تیغه شده و برخی از باکتریهای پوست سوخته را از بین ببرد، به این معنی نیست که محل سوختگی استریل خواهد ماند. باکتریها و قارچهای حاصل از هاگ موجود در هوا یا از طریق پوست چسبیده ممکن است روی سوختگی زخم رسوب کنند. بعلاوه، سیستم ایمنی بدن به دلیل ماهیت خود سوختگی، اغلب قادر به مبارزه با این عوامل بیماری زا نیست.
زخمهای سوختگی توانایی سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با باکتریها ضعیف میکند. پوست یکی از اولین موانع بدن در برابر عفونت است، اما از بین رفتن این سد در زخمهای سوختگی، محلهای سوختگی را به ویژه در معرض عفونت قرار میدهد. همچنین به دلیل تداخل پیچیده مولکولهای مرتبط با التهاب، بی نظمی در روند سیستم ایمنی بدن به وجود میآید.
امروزه از الکتروکاتر با انرژی الکتریکی، در درمانهای پزشکی مدرن استفاده میشود.
منبع: scienceabc