فیلم عربی «عزیزترین دوستان» جنجالی شد

چند روزی است که فیلم «عزیزترین دوستان» که از طریق سامانه اینترنتی نتفلیکس پخش شده و در صدر فهرست پربیننده‌ترین فیلم‌های پخش شده در کشورهای عربی از جمله مصر قرار گرفته است. در عین حال، مورد انتقادات و اعتراض‌های بسیار است.

داستان این فیلم ـ که آن را نسخه عربی فیلم ایتالیایی «غریبه‌های تمام‌عیار Perfetti sconosciuti» می‌دانند ـ در باره گروهی از دوستان قدیمی است که پس از یک دوره دوری از یکدیگر دوباره دور هم جمع می‌شوند و تصمیم می‌گیرند در یک بازی شرکت کنند که شامل به اشتراک‌گذاشتن همه پیام‌ها و تماس‌های تلفنی دریافتی از طریق گوشی همراه خود با دیگر دوستان است. اما این بازی، زندگی و دوستی آنها را به خطر می‌اندازد!

در واقع، اتفاقات و داستان فیلم حول محور یک گروه ۷ نفره شامل ۳ زن و شوهر و یکی از دوستانشان به نام ربیع است که برای صرف شام با هم ملاقات می‌کنند و تصمیم می‌گیرند یک بازی را انجام دهند که در آن همه تلفن‌های همراه خود را روی میز بگذارند، به شرطی که همه پیام‌ها یا تماس‌های جدید در معرض دید همه باشد. به زودی این بازی که در ابتدا سرگرم‌کننده و جالب به نظر می‌رسد، به محلی برای رسوایی‌ها و افشای رازها تبدیل می‌شود که هیچ کس از جمله عزیزترین دوستان هم آنها خبر نداشته است!

* آخرین کپی از یک فیلم ایتالیایی

نسخه‌ ایتالیایی «غریبه‌های تمام‌عیار» را پائولو ژنووزه در سال ۲۰۱۶ کارگردانی کرد و در ایتالیا فروشی معادل ۳۱ میلیون دلار داشت. این فیلم در کشورهای فرانسه، آلمان، اسپانیا و کره‌جنوبی در مجموع ۲۷۰ میلیون دلار فروخت.

تا کنون ۱۹ نسخه مختلف از روی فیلم ایتالیایی در سراسر جهان ساخته شده که به نوعی رکورددار تعداد کپی‌هاست. آخرین کپی، نسخه لبنانی «عزیزترین دوستان» با بازی مونا زکی، ایاد نصار، عادل کرم، نادین لبکی، دیاموند عبود و جورج خباز ساخته شده و نخستین تجربه «وسام سمیرة» در مقام کارگردان است. نکته قابل توجه اینکه در نسخه کره‌ای فیلم، حضور فردی با گرایش همجنس‌گرایانه از میان شخصیت‌های فیلم حذف شده است.

این فیلم که از روی نسخه ایتالیایی اقتباس شده و اولین فیلم عربی محصول نتفلیکس است، به دلایل متعددی از جمله دیالوگ‌های صریح، نمایش صحنه‌های شوکه‌کننده و بیان موضوع همجنس‌گرایی با موجی از انتقادها در کشورهای عربی به ویژه مصر همراه شده است. در این فیلم، «فؤاد یمین» بازیگر لبنانی، نقش شخصیتی همجنس‌گرا را ایفا کرده است.

* انتقاد جوامع عربی از هنجارشکنی نتفلیکس

منتقدان «عزیزترین دوستان» معتقدند که این فیلم همجنس‌گرایی و خیانت در زندگی زناشویی را ترویج می‌کند و ارزش‌های حاکم بر جوامع عربی را زیر سوال می‌برد، بنابراین درخواست تحریم آن را مطرح کرده‌اند و برخی مانند ایمن محفوظ وکیل دادگستری مصر بر ضد آن طرح شکایت کرده‌اند. ایمن محفوظ در گفت‌وگو با شبکه «صدى البلد»، توضیح داد که پلتفرم نتفلیکس مشکوک است و همجنس‌گرایی را ترویج می‌کند.

ناصر القصبی، کمدین سعودی هم در حساب توئیتری خود نوشت: نتفلیکس در پذیرش همجنس‌گرایی فاسد و تباه است و نسل‌های آینده ما از این موضوع به عنوان یک حق مشروع بشری یاد خواهند کرد! او معتقد است فیلم در دیالوگ ها و کارگردانی خوب است، اما همجنس‌گرایی را به طرز قابل توجهی ارائه می‌دهد.

لیلیان داوود، مجری تلویزیون العربی هم در توئیتی نوشت که باید نام فیلم «اصحاب ولا اعز» را جعبه سیاه پاندورا بگذارند، چون هیچ کسی نمی‌خواهد آن را باز کند و با شیاطینی که از آن ظاهر می‌شوند، مواجه شود.

محمود الفکری، سینماگر مصری هم معتقد است فیلم «عزیزترین دوستان» مناسب جامعه ما نیست و بازتولید احمقانه‌ای از جوامع غربی است.

مصطفی بکری نماینده مجلس مصر نیز طی گفت‌وگو با شبکه ماهواره‌ای «ام‌بی‌سی مصر»، خواست تا برای حفظ بنیان خانواده مصری‌ها، از همکاری با نتفلیکس خودداری شود.

او گفت: وزارت فرهنگ مصر نمایش این فیلم را در مصر ممنوع اعلام کرده است زیرا این فیلم تمام استانداردها را زیر پا می‌گذارد. وی از رئیس مجلس نمایندگان مصر درخواست کرده، بیانیه ای علیه سازندگان این سریال صادر کند.

* پاسخ اتحادیه هنرهای نمایشی به اعتراض‌ها

اتحادیه هنرهای نمایشی در پاسخ به انتقاداتی که به فیلم و صحنه‌ هنجارشکن بازیگر آن (با بازی مونا ذکی که موجب طرح شکایت علیه او در دادستانی مصر شده) وجود دارد، بدون آنکه ادعاهای مطرح شده در باره فیلم را رد کند، گفته که از بازیگران و سازندگان فیلم در مقابل هرگونه اقدامی حمایت می‌کند زیرا حمایت از آزادی در ابتکار و خلاقیت هنری جزئی اساسی از وظایف اتحادیه است! ضمن اینکه این هنرمندان هستند که با استفاده از قدرت نرم، مسائل پیچیده جامعه را مطرح و زنگ خطر را هنگام بروز پدیده‌های ناهنجار به صدا در می‌آورند.

اشرف زکی، رئیس انجمن بازیگران سینمای مصر هم در پاسخ به اینکه برخی خواستار لغو عضویت مونا زکی از این انجمن بودند، گفت: من اگر نقش یک فروشنده مواد مخدر یا جنایتکار را بازی کنم، اینجا اشرف نیستم، بلکه بازیگر هستم، بنابراین وقتی مونا زکی برای ایفای یک نقش خاص، مسئولیتی ندارد.

مونا زکی هم با انتشار پستی که در صفحه اینستاگرام خود به کسانی که در این فیلم ایفای نقش کردند تبریک گفت و این بدان معناست که از کار راضی است و به انتقاداتی که به او می‌شود، اهمیتی نمی‌دهد. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که او یکی از بازیگرانی است که ۲۰ سال قبل شعار «سینمای پاک» را مطرح کرد و مخاطبان وسیعی به دست آورد.

محمد رفعت، منتقد سینمای مصر تأیید کرد که بحران فیلم «عزیزترین دوستان» در این است که مونا زکی، بازیگری است که به عنوان فردی متعهد به اخلاق و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند شناخته می‌شد، اما نقش متفاوتی در شخصیت «مریم» بازی کرد که برخی را شوکه کرد زیرا تصویر جدید با آنچه در مورد او شناخته شده بود، در تضاد است.  او به «العرب» گفته: شکستن تابوها در همه موارد مثبت نیست، و می‌تواند عواقب منفی داشته باشد. جسارت لازم است، اما به شیوه‌ای هوشیارانه که به طور کامل در تضاد با آداب و رسوم نباشد.

محمد شریف، دیگر منتقد مصری، فیلم را از نظر تکنیکی هم معمولی ارزیابی می‌کنند و معتقدند از آنجایی که لوکیشن محدودی دارد، کات‌های بیشتر و استفاده از فضاهای دیگر خانه می‌توانست جلوی خسته‌شدن مخاطب را بگیرد. او بازی «مونا زکی» ستاره فیلم‌های اکشن را نقد می‌‌کند و معتقد است بازی او در صحنه‌هایی که درونمایه طنز دارد، تصنعی از آب در آمده است، هر چند در پایان فیلم با صحنه‌های احساسی و گریه آن را جبران می‌کند.

به گزارش فارس، اگر چه مصر از جمله کشورهای مسلمانی است که بعضاً اتفاقاتی مغایر با شئون اخلاقی و اسلامی در آن دیده می‌شود، اما مردم مسلمان این کشور نسبت به برخی امور از جمله عادی‌سازی موضوع همجنسگرایی بسیار حساس هستند. احمد الطیب شیخ الازهر هم در دیدارها و سخنرانی‌های اخیر خود بارها به این موضوع اشاره و اعلام کرده است که ما با تحمیل فرهنگ غربی نظیر قانونی‌کردن همجنس‌گرایی به کشورمان مخالفیم.

منبع: خبرفوری